فروشگاه آنلاین هومکس | فروشگاه آنلاین هومکس
نویسنده: mathew 
ظروف مسی، یادگاری گران‌بها از فرهنگ غنی آشپزی ایرانی و بسیاری از تمدن‌های باستانی، همواره جایگاه ویژه‌ای در خانه‌ها و آشپزخانه‌ها داشته‌اند.
از دیگ‌های بزرگ برای پخت غذاهای مجلسی گرفته تا سینی مانیا بزرگ برای سرو، مس با رنگ درخشان و خواص منحصربه‌فرد خود، تجربه‌ای متفاوت از آشپزی را به ارمغان می‌آورد.
اما آیا این ظروف سنتی، با تمام زیبایی و تاریخچه‌شان، برای آشپزخانه مدرن امروزی نیز مناسب هستند؟
این راهنمای جامع به بررسی دقیق مزایا و معایب ظروف مسی برای آشپزی سنتی و مدرن می‌پردازد تا شما بتوانید با آگاهی کامل، بهترین انتخاب را برای سلامتی و سبک زندگی خود داشته باشید.
ظروف مسی چیست و چرا در آشپزی سنتی محبوب است؟
ظروف مسی به دلیل هدایت حرارتی بی‌نظیر و زیبایی چشم‌نوازشان، قرن‌هاست که در آشپزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این فلز قرمز رنگ، نه‌تنها جلوه‌ای خاص به آشپزخانه می‌بخشد، بلکه به دلیل توزیع یکنواخت حرارت، نقش کلیدی در طعم و کیفیت پخت غذا ایفا می‌کند. در فرهنگ ایرانی، ظروف مسی فراتر از یک ابزار آشپزی، نمادی از اصالت و هنر محسوب می‌شوند.
تاریخچه استفاده از مس در آشپزی
استفاده از مس در ساخت ظروف به هزاران سال پیش بازمی‌گردد. شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهد که تمدن‌های باستانی در خاورمیانه و اروپا از مس برای ساخت ابزار و ظروف استفاده می‌کردند. در ایران نیز، مسگری یکی از هنرهای دیرینه و پررونق بوده است. از دوران ساسانیان و حتی پیش از آن، ظروف مسی بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره و آشپزی ایرانیان بوده‌اند. این ظروف به دلیل دوام، زیبایی و قابلیت‌های حرارتی، از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شدند و در کانون توجه خانواده‌ها قرار داشتند.
انواع ظروف مسی (چکشی، ماشینی، قلع‌اندود شده، بدون قلع)
ظروف مسی در اشکال و انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند:
- ظروف مسی چکشی: این ظروف به روش سنتی و با دست ساخته می‌شوند. ضربات چکش بر روی سطح مس، علاوه بر زیبایی خاص، باعث افزایش استحکام و ضخامت ظرف می‌شود. ظروف چکشی معمولاً گران‌تر هستند و ارزش هنری بالایی دارند.
- ظروف مسی ماشینی: این نوع ظروف با استفاده از دستگاه‌های صنعتی تولید می‌شوند. قیمت پایین‌تر و یکنواختی بیشتر در ساخت از ویژگی‌های آن‌هاست.
- ظروف مسی قلع‌اندود شده: اکثر ظروف مسی که برای آشپزی استفاده می‌شوند، دارای پوشش داخلی از جنس قلع هستند. این پوشش برای جلوگیری از واکنش مس با غذاهای اسیدی و ترش و ورود یون‌های مس به غذا ضروری است. قلع یک فلز غیرواکنشی است که لایه محافظی ایجاد می‌کند.
- ظروف مسی بدون قلع (یا با پوشش استیل): برخی ظروف مسی ممکن است بدون پوشش داخلی باشند که عمدتاً برای مصارف غیرآشپزی (مانند دکوراسیون) یا برای پخت برخی شیرینی‌جات خاص که نیاز به واکنش مس دارند، استفاده می‌شوند. امروزه، بسیاری از تولیدکنندگان برای افزایش دوام و ایمنی، از پوشش داخلی استیل ضد زنگ به جای قلع استفاده می‌کنند که مقاومت بیشتری در برابر سایش و حرارت دارد و نیازی به بازقلع‌کاری ندارد.
مزایای شگفت‌انگیز آشپزی در ظروف مسی
استفاده از ظروف مسی در آشپزی مزایای متعددی دارد که آن را از سایر ظروف متمایز می‌کند:
مزایای عملکردی در آشپزی
- هدایت حرارتی فوق‌العاده: مس بهترین رسانای حرارت در بین فلزات مورد استفاده در آشپزی است. این ویژگی باعث می‌شود حرارت به سرعت و به صورت یکنواخت در تمام سطح ظرف پخش شود و از سوختن یا نپختن یکنواخت غذا جلوگیری می‌کند.
- کنترل دقیق دما: به دلیل رسانایی بالای حرارت، ظروف مسی به سرعت به تغییرات دما واکنش نشان می‌دهند. این قابلیت به آشپز اجازه می‌دهد تا کنترل بسیار دقیقی بر فرآیند پخت داشته باشد که برای تهیه سس‌ها، شیرینی‌جات و غذاهای حساس به دما ایده‌آل است.
- صرفه‌جویی در انرژی: با توجه به توزیع یکنواخت حرارت، می‌توان با شعله کمتر و در زمان کوتاه‌تری غذا را پخت که منجر به صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌شود.
- طعم بهتر غذا: پخت یکنواخت و کنترل شده، به حفظ بافت و طعم طبیعی مواد غذایی کمک می‌کند و در نتیجه غذایی با کیفیت بالاتر و طعم دلپذیرتر خواهید داشت.
فواید مس برای سلامتی بدن
مس یک عنصر حیاتی و ضروری برای بدن انسان است که در فرآیندهای بیولوژیکی متعددی نقش دارد. این ماده معدنی در تشکیل گلبول‌های قرمز خون، جذب آهن، حفظ سلامت استخوان‌ها و بافت‌های همبند، عملکرد سیستم ایمنی و عصبی و همچنین تولید انرژی سلولی مؤثر است. در حالی که ظروف مسی قلع‌اندود شده به طور مستقیم منبع اصلی تأمین مس بدن نیستند، اما برخی معتقدند که مقادیر بسیار ناچیزی از مس می‌تواند به غذا منتقل شده و به تأمین نیاز روزانه بدن کمک کند، البته این موضوع نیازمند احتیاط و استفاده صحیح است. در طب سنتی نیز به خواص درمانی مس اشاره شده است.
معایب و خطرات احتمالی ظروف مسی که باید بدانید
با وجود تمام مزایا، ظروف مسی معایب و خطراتی نیز دارند که آگاهی از آن‌ها برای استفاده ایمن و صحیح ضروری است.
خطر مسمومیت با مس در صورت استفاده نادرست
مس در مقادیر زیاد می‌تواند برای بدن سمی باشد. اگر ظروف مسی بدون پوشش داخلی یا با پوشش آسیب‌دیده برای پخت غذاهای اسیدی استفاده شوند، یون‌های مس به غذا منتقل شده و می‌توانند باعث مسمومیت شوند. علائم مسمومیت با مس شامل تهوع، استفراغ، اسهال و در موارد شدیدتر، آسیب کبدی و کلیوی است.
واکنش‌پذیری با غذاهای اسیدی و ترش
مس به شدت با غذاهای اسیدی و ترش مانند آبلیمو، سرکه، رب گوجه‌فرنگی، آلو، آلبالو و سایر میوه‌های اسیدی واکنش نشان می‌دهد. این واکنش باعث می‌شود مس به سرعت اکسید شده و یون‌های مس وارد غذا شوند. این امر نه تنها می‌تواند طعم غذا را تغییر دهد، بلکه خطر مسمومیت را نیز افزایش می‌دهد. به همین دلیل، پخت این نوع غذاها در ظروف مسی بدون پوشش داخلی توصیه نمی‌شود و بهتر است برای نگهداری مواد غذایی ترش و لبنیات از ظروف ایمن‌تری مانند ظرف نگهدارنده بزرگ استفاده کرد.
اهمیت و ضرورت پوشش داخلی (قلع یا استیل)
برای جلوگیری از واکنش مس با غذا و حفظ سلامت، ظروف مسی که برای آشپزی استفاده می‌شوند، باید حتماً دارای پوشش داخلی باشند. رایج‌ترین پوشش، قلع است که یک فلز غیرواکنشی و ایمن برای مواد غذایی است. امروزه، بسیاری از تولیدکنندگان از استیل ضد زنگ به عنوان پوشش داخلی استفاده می‌کنند که دوام بسیار بیشتری نسبت به قلع دارد و نیازی به بازقلع‌کاری ندارد. هنگام خرید، همیشه به نوع و کیفیت پوشش داخلی توجه کنید.
نیاز به نگهداری و مراقبت ویژه برای جلوگیری از اکسید شدن
مس به مرور زمان و در تماس با هوا و رطوبت، اکسید شده و لایه‌ای تیره رنگ (کدر شدن) روی سطح آن تشکیل می‌شود. این اکسید شدن اگرچه برای سلامت مضر نیست، اما از زیبایی ظرف می‌کاهد و نیاز به تمیز کردن و براق کردن منظم دارد. نگهداری ظروف مسی نیازمند زمان و دقت بیشتری نسبت به سایر ظروف است.
قیمت بالاتر نسبت به سایر ظروف
به دلیل ارزش خود فلز مس، این ظروف معمولاً گران‌تر هستند. برای مصارف روزمره و سرو نوشیدنی، می‌توان از جایگزین‌های مدرن و مقرون‌به‌صرفه‌ای مانند پارچ نشکن مانیا استفاده کرد که نگهداری آسان‌تری نیز دارند.
راهنمای عملی استفاده و نگهداری از ظروف مسی
برای بهره‌مندی حداکثری از ظروف مسی و حفظ زیبایی و ایمنی آن‌ها، رعایت نکات نگهداری ضروری است.
نکات کلیدی قبل از اولین استفاده (آماده‌سازی اولیه)
قبل از اولین استفاده، ظرف مسی را با آب گرم و مایع ظرفشویی ملایم به خوبی بشویید. سپس آن را کاملاً خشک کنید تا از لک شدن آب جلوگیری شود. اگر ظرف شما قلع‌اندود شده است، نیاز به آماده‌سازی خاصی ندارد، اما اگر پوشش استیل دارد، می‌توانید یک بار آن را با آب جوش و کمی سرکه بشویید تا هرگونه باقیمانده تولیدی از بین برود.
چه غذاهایی را نباید در ظروف مسی پخت؟ (لیست غذاهای ممنوعه)
حتی در ظروف مسی قلع‌اندود شده یا با پوشش استیل، توصیه می‌شود از پخت طولانی مدت غذاهای بسیار اسیدی و ترش خودداری شود، به خصوص اگر پوشش داخلی کمی آسیب دیده باشد. غذاهایی مانند آش‌های ترش، خورشت آلو، رب گوجه‌فرنگی، آبلیمو و سرکه، مرباهای میوه‌های اسیدی (مانند آلبالو و توت فرنگی) بهتر است در ظروف دیگری پخته شوند. همچنین، از نگهداری مواد غذایی در ظروف مسی برای مدت طولانی خودداری کنید.
بهترین روش‌های تمیز کردن و براق نگه داشتن ظروف مسی
برای تمیز کردن داخل ظرف، از ابزارهای نرم مانند فرچه اسفنجی مانیا و مایع ظرفشویی استفاده کنید تا به پوشش داخلی آن آسیب نرسد. برای براق کردن قسمت بیرونی که ممکن است کدر شود، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
- ترکیب لیمو و نمک: نصف لیمو را به نمک آغشته کرده و به آرامی روی سطح مسی بکشید، سپس با آب گرم بشویید و خشک کنید.
- سرکه و آرد: خمیری از سرکه، نمک و آرد درست کنید، روی سطح بمالید، چند دقیقه صبر کنید و سپس بشویید.
- مواد براق‌کننده تجاری: محصولات مخصوص براق کردن مس نیز در بازار موجود هستند که می‌توانید طبق دستورالعمل استفاده کنید.
همیشه پس از شستشو، ظروف را کاملاً خشک کنید تا از لک شدن آب و اکسید شدن سریع‌تر جلوگیری شود.
چه زمانی باید ظروف مسی را دوباره قلع اندود کرد؟ (علائم و نشانه‌ها)
اگر ظرف مسی شما قلع‌اندود شده است، باید به علائم زیر توجه کنید که نشان‌دهنده نیاز به بازقلع‌کاری هستند:
- تغییر رنگ پوشش داخلی: اگر قلع شروع به تیره شدن، زرد شدن یا نمایان شدن رنگ قرمز مس از زیر آن کرده باشد.
- ساییدگی و خراشیدگی: وجود خراش‌های عمیق یا ساییدگی‌هایی که لایه مس زیرین را نمایان می‌کنند.
- پوسته پوسته شدن قلع: اگر قلع شروع به جدا شدن یا پوسته پوسته شدن کرده باشد.
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، استفاده از ظرف برای پخت و پز را متوقف کرده و آن را به یک متخصص قلع‌کاری بسپارید.
آیا نگهداری طولانی مدت غذا در این ظروف مجاز است؟
خیر، به هیچ وجه توصیه نمی‌شود که غذا را برای مدت طولانی در ظروف مسی نگهداری کنید. پس از پخت، غذا را بلافاصله به ظرف دیگری مانند ظرف نگهدارنده مانیا منتقل کنید. این امر به ویژه برای غذاهای حاوی اسید یا نمک زیاد صادق است، زیرا تماس طولانی مدت می‌تواند باعث فرسایش پوشش داخلی و واکنش با مس شود.
راهنمای خرید ظروف مسی اصل و باکیفیت
برای اطمینان از خرید ظروف مسی ایمن و بادوام، به نکات زیر توجه کنید:
روش‌های تشخیص مس اصل از تقلبی و روکش شده
- وزن: مس فلزی سنگین است. ظروف مسی اصل باید سنگین‌تر از ظروف مشابه از جنس‌های دیگر باشند.
- رنگ: مس خالص رنگ قرمز مایل به قهوه‌ای دارد. اگر رنگ ظرف خیلی روشن یا غیرطبیعی بود، ممکن است روکش شده یا آلیاژ دیگری باشد.
- آزمایش آهنربا: مس خالص جذب آهنربا نمی‌شود. اگر آهنربا به ظرف چسبید، نشان‌دهنده وجود فلزات دیگر در آلیاژ یا روکش است.
- صدای ظرف: با ضربه زدن آرام به ظرف مسی اصل، صدای بم و زنگ‌دار و طولانی خواهید شنید.
به ضخامت و وزن ظرف توجه کنید
ظروف مسی باکیفیت معمولاً ضخیم‌تر و سنگین‌تر هستند. ضخامت بیشتر به معنای هدایت حرارتی بهتر، مقاومت بیشتر در برابر تغییر شکل و طول عمر بالاتر است. از خرید ظروف مسی بسیار نازک و سبک خودداری کنید، زیرا ممکن است به سرعت داغ شوند و غذا را بسوزانند یا به راحتی تغییر شکل دهند.
بررسی کیفیت پوشش داخلی (قلع) و یکنواختی آن
مهم‌ترین نکته در خرید ظروف مسی برای آشپزی، بررسی دقیق پوشش داخلی است. اطمینان حاصل کنید که پوشش قلع یا استیل کاملاً یکنواخت، بدون خراش، لکه یا حباب باشد. پوشش باید به طور کامل سطح داخلی ظرف را بپوشاند. در ظروف قلع‌اندود شده، به دنبال پوششی باشید که رنگ نقره‌ای مات و یکدستی داشته باشد و هیچ قسمتی از مس قرمز از زیر آن نمایان نباشد.
جایگاه ظروف مسی در طب سنتی ایرانی
طب سنتی ایرانی، که ریشه‌های عمیقی در فرهنگ و تاریخ ما دارد، همواره به خواص فلزات و عناصر مختلف توجه ویژه‌ای داشته است. مس نیز از جمله فلزاتی است که از دیرباز در این مکتب مورد توجه قرار گرفته است.
دیدگاه بوعلی سینا و سایر حکما در مورد فلز مس
در آثار بوعلی سینا و دیگر حکما و اطبا سنتی، به خواص درمانی و تأثیرات مس بر بدن اشاره شده است. آن‌ها مس را دارای طبع گرم و خشک می‌دانستند و از آن در ساخت برخی ابزار پزشکی و حتی در تهیه داروهای خاص استفاده می‌کردند. اعتقاد بر این بود که مس می‌تواند به تقویت بدن، بهبود گردش خون و حتی درمان برخی بیماری‌ها کمک کند. البته این دیدگاه‌ها بر پایه دانش آن زمان بوده و لزوماً با یافته‌های علمی مدرن همخوانی کامل ندارند، اما نشان‌دهنده اهمیت این فلز در فرهنگ پزشکی سنتی است.
تعادل مس در بدن از منظر طب سنتی
حکمای طب سنتی بر این باور بودند که هر عنصری در بدن باید در تعادل باشد. در مورد مس نیز، حفظ تعادل آن در بدن برای سلامتی ضروری تلقی می‌شد. نه کمبود مس و نه ازدیاد آن مطلوب نبود. آن‌ها معتقد بودند که استفاده صحیح و متعادل از ظروف مسی یا تماس با این فلز می‌تواند به حفظ این تعادل کمک کند. با این حال، تأکید بر این نکته ضروری است که مصرف بیش از حد مس می‌تواند مضر باشد و توصیه‌های طب سنتی در مورد مصرف مس باید با احتیاط و مشورت با متخصصین صورت گیرد.
نتیجه‌گیری: آیا ظروف مسی انتخاب درستی برای آشپزخانه شماست؟
ظروف مسی با تمام زیبایی، تاریخچه و مزایای عملکردی خود در آشپزی، انتخابی خاص و منحصربه‌فرد هستند. هدایت حرارتی بی‌نظیر آن‌ها می‌تواند تجربه آشپزی شما را متحول کند و به شما امکان پخت غذاهایی با کیفیت و طعم عالی را بدهد. با این حال، نیاز به نگهداری ویژه، قیمت بالاتر و لزوم توجه به پوشش داخلی برای جلوگیری از خطرات احتمالی، از جمله عواملی هستند که باید در نظر گرفته شوند. اگر به دنبال ظروفی هستید که هم عملکردی عالی داشته باشند و هم جلوه‌ای سنتی و زیبا به آشپزخانه شما ببخشند و حاضرید زمان و انرژی لازم برای نگهداری از آن‌ها را صرف کنید، ظروف مسی می‌توانند انتخابی ایده‌آل برای شما باشند. اما اگر به دنبال سادگی در استفاده و نگهداری و قیمت‌های اقتصادی‌تر هستید، شاید بهتر باشد به گزینه‌های دیگر فکر کنید. در نهایت، انتخاب با شماست که با آگاهی کامل، بهترین تصمیم را برای آشپزخانه و سلامتی خود بگیرید.
سوالات متداول درباره ظروف مسی (FAQ)
سؤال: آیا پختن هر نوع غذایی در ظروف مسی بی‌خطر است؟
پاسخ: خیر. پختن غذاهای بسیار اسیدی و ترش مانند خورشت آلو، رب گوجه‌فرنگی یا غذاهایی با آبلیمو و سرکه زیاد در ظروف مسی بدون پوشش داخلی (قلع یا استیل) یا با پوشش آسیب‌دیده، خطرناک است. یون‌های مس می‌توانند وارد غذا شده و باعث مسمومیت شوند. برای ظروف قلع‌اندود شده نیز، توصیه می‌شود از پخت طولانی مدت غذاهای اسیدی خودداری شود و پس از پخت، غذا به ظرف دیگری منتقل گردد.
سؤال: چگونه ظروف مسی سیاه شده را دوباره براق کنیم؟
پاسخ: برای براق کردن ظروف مسی که کدر یا سیاه شده‌اند، می‌توانید از روش‌های طبیعی و خانگی استفاده کنید. ترکیب نصف لیمو با نمک یا استفاده از خمیر سرکه، نمک و آرد بسیار مؤثر است. مواد را روی سطح بمالید، چند دقیقه صبر کنید، سپس با آب گرم بشویید و بلافاصله با یک پارچه نرم خشک کنید. همچنین می‌توانید از براق‌کننده‌های تجاری مخصوص مس استفاده کنید.
سؤال: نوشیدن آب در لیوان یا پارچ مسی چه فوایدی دارد؟
پاسخ: در طب سنتی و آیورودا، اعتقاد بر این است که نگهداری آب در ظروف مسی به مدت چند ساعت (معمولاً یک شب) می‌تواند باعث انتقال مقادیر کمی از یون‌های مس به آب شود که خواص ضد میکروبی و آنتی‌اکسیدانی دارد و به بهبود هضم، تقویت سیستم ایمنی و تعادل بدن کمک می‌کند. با این حال، این ادعاها نیاز به تحقیقات علمی بیشتری دارند و مصرف بیش از حد مس می‌تواند مضر باشد. توصیه می‌شود در این مورد با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت شود.
سؤال: از کجا بفهمیم ظرف مسی ما نیاز به قلع اندود شدن مجدد دارد؟
پاسخ: علائم نیاز به بازقلع‌کاری شامل تغییر رنگ پوشش داخلی (تیره یا زرد شدن)، نمایان شدن رنگ قرمز مس از زیر قلع، وجود خراش‌های عمیق یا ساییدگی‌هایی که مس زیرین را نشان می‌دهند، و یا پوسته پوسته شدن قلع است. در صورت مشاهده این علائم، استفاده از ظرف را متوقف کرده و آن را به یک متخصص بسپارید.
سؤال: علائم مسمومیت با مس چیست؟
پاسخ: علائم مسمومیت حاد با مس شامل تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکم و سردرد است. در موارد شدیدتر و مسمومیت مزمن، ممکن است آسیب به کبد، کلیه‌ها، سیستم عصبی و حتی کم‌خونی همولیتیک رخ دهد. در صورت بروز هر یک از این علائم پس از استفاده از ظروف مسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
سؤال: آیا استفاده از ظروف مسی برای کودکان توصیه می‌شود؟
پاسخ: به دلیل حساسیت بیشتر کودکان به مقادیر اضافی مس و خطر مسمومیت، استفاده از ظروف مسی برای پخت و پز غذای کودکان، به خصوص غذاهای اسیدی، توصیه نمی‌شود. بهتر است برای غذای کودکان از ظروف استیل ضد زنگ یا شیشه‌ای استفاده شود که از نظر ایمنی ریسک کمتری دارند.
سؤال: فرق بین ظروف مسی با پوشش قلع و پوشش استیل چیست؟
پاسخ: هر دو پوشش برای جلوگیری از واکنش مس با غذا استفاده می‌شوند. پوشش قلع سنتی‌تر است، اما نرم‌تر بوده و به مرور زمان ساییده می‌شود و نیاز به بازقلع‌کاری دارد. پوشش استیل ضد زنگ (معمولاً 18/10) بسیار بادوام‌تر، مقاوم‌تر در برابر خراش و سایش است و نیازی به بازقلع‌کاری ندارد. ظروف با پوشش استیل معمولاً گران‌تر هستند اما طول عمر و ایمنی بیشتری دارند.
سؤال: چگونه ظروف مسی اصل را از نمونه‌های تقلبی تشخیص دهیم؟
پاسخ: ظروف مسی اصل معمولاً سنگین‌تر هستند، رنگ قرمز مایل به قهوه‌ای طبیعی دارند و به آهنربا نمی‌چسبند. با ضربه زدن به آن‌ها، صدای بم و زنگ‌داری تولید می‌شود. ظروف تقلبی یا روکش شده ممکن است سبک‌تر، با رنگ غیرطبیعی و جذب‌کننده آهنربا باشند.
سؤال: آیا می‌توان غذاهای ترش مانند خورشت آلو یا رب گوجه را در ظرف مسی پخت؟
پاسخ: خیر، پخت غذاهای بسیار ترش و اسیدی مانند خورشت آلو، رب گوجه یا آش‌های ترش در ظروف مسی (حتی قلع‌اندود شده) به دلیل خطر واکنش با مس و ورود یون‌های مس به غذا، توصیه نمی‌شود. این غذاها باید در ظروف غیرواکنشی مانند استیل ضد زنگ یا پیرکس پخته شوند.
سؤال: عمر مفید یک ظرف مسی چقدر است؟
پاسخ: عمر مفید خود فلز مس بسیار طولانی است و می‌تواند برای نسل‌ها دوام بیاورد. با این حال، عمر مفید پوشش داخلی (قلع) محدود است و بسته به میزان استفاده و نحوه نگهداری، ممکن است هر چند سال یکبار نیاز به بازقلع‌کاری داشته باشد. ظروف با پوشش استیل ضد زنگ، عمر مفید پوشش طولانی‌تری دارند.
سؤال: بهترین روش شستشوی روزانه ظروف مسی چیست؟
پاسخ: پس از هر بار استفاده، ظرف را با آب گرم و مایع ظرفشویی ملایم و یک اسفنج نرم بشویید. از سیم ظرفشویی یا مواد ساینده قوی که می‌توانند به پوشش داخلی آسیب برسانند، خودداری کنید. بلافاصله پس از شستشو، ظرف را کاملاً خشک کنید تا از لک شدن آب و کدر شدن سطح خارجی جلوگیری شود.
سؤال: ظروف مسی بهتر است یا ظروف روی (روحی)؟
پاسخ: هر دو فلز خواص متفاوتی دارند. مس رسانایی حرارتی بسیار بالاتری دارد و برای پخت و پز دقیق و یکنواخت عالی است، اما نیاز به مراقبت بیشتری دارد و گران‌تر است. ظروف روی (آلومینیوم آنودایز شده یا آلیاژهای روی) معمولاً سبک‌تر و ارزان‌تر هستند و به نگهداری کمتری نیاز دارند، اما رسانایی حرارتی آن‌ها به اندازه مس نیست. انتخاب بین این دو به اولویت‌های شما در آشپزی، بودجه و میزان تمایل به نگهداری بستگی دارد.
سؤال: آیا می‌توان از قاشق فلزی در ظروف مسی قلع اندود شده استفاده کرد؟
پاسخ: استفاده از قاشق فلزی در ظروف مسی قلع‌اندود شده توصیه نمی‌شود، زیرا قلع فلزی نرم است و به راحتی خراشیده می‌شود. خراشیدگی می‌تواند لایه مس زیرین را نمایان کند و خطر واکنش با غذا را افزایش دهد.بهتر است از قاشق‌های غیر فلزی مانند قاشق مانیا یا مدل‌های چوبی و سیلیکونی استفاده کنید.
سؤال: چرا قیمت ظروف مسی نسبت به سایر ظروف بالاتر است؟
پاسخ: قیمت بالای ظروف مسی به چند دلیل است: اولاً، خود فلز مس گران‌تر از آلومینیوم یا استیل است. ثانیاً، فرآیند تولید ظروف مسی، به ویژه انواع چکشی و دست‌ساز، زمان‌بر و نیازمند مهارت بالایی است. ثالثاً، نیاز به پوشش داخلی (قلع یا استیل) و فرآیندهای مربوط به آن نیز به هزینه نهایی اضافه می‌کند. این عوامل در مجموع باعث افزایش قیمت ظروف مسی می‌شوند.
سؤال: پخت و پز در ظروف مسی قدیمی و کهنه چه خطراتی دارد؟
پاسخ: پخت و پز در ظروف مسی قدیمی و کهنه، به خصوص اگر پوشش داخلی (قلع) آن‌ها فرسوده، خراشیده یا کاملاً از بین رفته باشد، بسیار خطرناک است. در این شرایط، مس به طور مستقیم با غذا تماس پیدا کرده و یون‌های مس به میزان زیادی وارد غذا می‌شوند که می‌تواند منجر به مسمومیت شدید شود. قبل از استفاده از ظروف مسی قدیمی، حتماً از سلامت و یکپارچگی پوشش داخلی آن اطمینان حاصل کنید و در صورت نیاز، آن را بازقلع‌کاری کنید.
